اخبار سلامت داک تاپ | شبکه حرفه ای پزشکان اخبار سلامت داک تاپ
نوشته های مرتبط
یکی از انواع رایج آزمایش خون تست CBC یا Complete Blood Count یا شمارش کامل سلول های خونی است که در این مطلب به تفسیر جواب این آزمایش خون می پردازیم.
اولین ابزاری که پزشک بعد از معاینه بالینی بیمار به کار می گیرد تا وضعیت سلامتی بیمار را بررسی کند، تست CBC یا همان شمارش کامل خونی و نیز پروفایل چربی های خون است که سطح کلسترول و سایر ترکیبات وابسته به آن را اندازه گیری می کند.
تست CBC یکی از پرکاربردترین تست های خونی آزمایشگاهی است که در آن، وضعیت تمام سلول های خونی از جمله گلبول های قرمز، گلبول های سفید، پلاکت ها و نسبت این سلول ها به یکدیگر تعیین می شود و این می تواند مفاهیم و حقایق بسیاری را برای پزشک نمایان کند. برای انجام این تست کافی است مقادیر کمی از خون فرد گرفته شود.
قسمت های آزمایش خون CBC
۱- گلبول های سفید خون- شمارش لوکوسیت ها (WBC)
محدوده طبیعی: ۴۳۰۰ تا ۱۰۸۰۰ سلول در هر میلی متر مکعب
اندازه‌گیری مقدار گلبول‌های سفید خون یکی از روش‌های اصلی تعیین وجود عفونت در بدن است چون این سلول‌ها که جزو سیستم دفاعی بدن هستند در شرایط بیماری‌های عفونی و غیرعفونی واکنش‌های مختلفی از خود نشان می‌دهند.
افزایش تعداد گلبول های سفید خون همچنین می تواند علامت بیماری های متعددی از جمله لوسمی و لنفوم باشد.
از طرفی کاهش تعداد گلبول های سفید نیز در شرایط بالینی متعددی از جمله مصرف برخی داروهای خاص و برخی اختلالات بالینی اتفاق خواهد افتاد.
تغییر هر یک از گلبول های سفید خون نشانگر شرایط بالینی خاص است. تعداد گلبول های سفید خون در واکنش به عفونت، التهاب، ناهنجاری های خودایمنی، کم خونی و … تغییرات متفاوتی خواهد داشت.
WBC(K/MCL) |
||
| AGE | MALE | FEMALE |
| > 21 years | ۴٫۵ – ۱۱٫۰ | ۴٫۵ – ۱۱٫۰ |
| ۱۶ – ۲۰ years | ۴٫۵ – ۱۳٫۰ | ۴٫۵ – ۱۳٫۰ |
| ۸ – ۱۵ years | ۴٫۵ – ۱۳٫۵ | ۴٫۵ – ۱۳٫۵ |
| ۶ – ۷ years | ۵٫۰ – ۱۴٫۵ | ۵٫۰ – ۱۴٫۵ |
| ۴ – ۵ years | ۵٫۵ – ۱۵٫۵ | ۵٫۵ – ۱۵٫۵ |
| ۲ months – 3 years | ۶٫۰ – ۱۷٫۵ | ۶٫۰ – ۱۷٫۵ |
| ۲ days – 1 month | ۵٫۰ – ۲۱٫۰ | ۵٫۰ – ۲۱٫۰ |
| ۰ – ۱ day | ۹٫۰ – ۳۴٫۰ | ۹٫۰ – ۳۴٫۰ |
تفسیر |
||
| افزایش تعداد گلبول های سفید خون همچنین می تواند علامت بیماری های متعددی از جمله لوسمی و لنفوم باشد. از طرفی کاهش تعداد گلبول های سفید نیز در شرایط بالینی متعددی از جمله مصرف برخی داروهای خاص و برخی اختلالات بالینی اتفاق خواهد افتاد | ||
۲- گلبول های قرمز خون- شمارش اریتروسیت ها (RBC)
محدوده طبیعی: ۴٫۲ تا ۵٫۹ میلیون سلول در هر میلی متر مکعب
در بدن ما میلیون ها گلبول قرمز وجود دارد. این سلول ها از گلبول های سفید کوچکتر و از پلاکت ها بزرگترند.
بررسی میزان RBC تعداد این سلول ها را در واحدی کوچک از خون اندازه گیری می کند. این تست تنها تعداد گلبول های قرمز را به ما نشان می دهد و برای تشخیص بیماری های مختلف کافی نیست.
مقدار بالای گلبول قرمز می تواند نشان‌دهنده ظرفیت بالای حمل اکسیژن باشد. در بعضی ورزشکاران و همچنین زندگی در ارتفاع به خاطر کمبود اکسیژن در هوا باعث افزایش RBC خون می شود. بیماری‌های ریوی یا کلا هر نوع بیماری‌ای که هیپوکسی مزمن (کمبود اکسیژن طولانی مدت در بدن) ایجاد می کند، مثلا بیماری مادرزادی قلبی، هم باعث تولید بیشتر RBC می‌شوند.
نکته:
گلبول قرمز به طور طبیعی بعد از تولید در مغز استخوان ۱۲۰ روز در خون زندگی می کند و در آخر عمر خود خرد می شود و به عناصر سازنده‌اش تبدیل می شود. مقدار RBCها در طی بارداری به طور طبیعی کمی کمتر نشان داده می شود چون حجم مایع خون افزایش پیدا کرده است. عدد RBC در واقع مقدار دقیق گلبول‌های قرمز در ۱میلی‌لیتر خون محیطی است. بسته به آزمایشگاه و نوع کیت مورد استفاده، ممکن است مقیاس شمارش این سلول فرق کند. خوردن داروهایی مثل کلرامفنیکل هم باعث کاهش RBC می شود.
RBC (M/MCL) |
||
| AGE | MALE | FEMALE |
| > 65 years | ۳٫۸ – ۵٫۸ | ۳٫۸ – ۵٫۲ |
| ۴۵ – ۶۴ years | ۴٫۲ – ۵٫۶ | ۳٫۸ – ۵٫۳ |
| ۱۸ – ۴۴ years | ۴٫۳ – ۵٫۷ | ۳٫۸ – ۵٫۱ |
| ۱۲ – ۱۷ years | ۴٫۱ – ۵٫۲ | ۳٫۸ – ۵٫۰ |
| ۱ – ۱۱ years | ۳٫۸ – ۴٫۸ | ۳٫۸ – ۴٫۸ |
| ۶ – ۱۱ months | ۳٫۹ – ۵٫۵ | ۳٫۹ – ۵٫۵ |
| ۱ – ۵ months | ۳٫۳ – ۵٫۳ | ۳٫۳ – ۵٫۳ |
| ۷ – ۳۰ days | ۴٫۰ – ۵٫۶ | ۴٫۰ – ۵٫۶ |
| ۰ – ۶ days | ۴٫۴ – ۵٫۸ | ۴٫۴ – ۵٫۸ |
تفسیر |
||
| بررسی میزان RBC تعداد این سلول ها را در واحدی کوچک از خون اندازه گیری می کند. این تست تنها تعداد گلبول های قرمز را به ما نشان می دهد و برای تشخیص بیماری های مختلف کافی نیست | ||
۳- هموگلوبین (Hb)
محدوده طبیعی: ۱۳ تا ۱۸ گرم در هر دسی لیتر برای آقایان و ۱۲ تا ۱۶ گرم در دسی لیتر برای خانم ها.
تمام گلبول های قرمز حاوی هموگلوبین اند و این همان چیزی است که به آنها رنگ قرمز می دهد. مهم تر آنکه هموگلوبین مسئولیت حمل اکسیژن در خون را بر عهده دارد و اکسیژن را از هوای تنفسی در ریه ها گرفته و به تمام سلول های بدن تحویل می دهد. سپس به سمت ریه ها بازگشته و دی اکسید کربن سلول ها را به آنها می سپارد و باز هم اکسیژن تحویل می گیرد.
سطح هموگلوبین در بدن یک فرد سالم در سن و جنس مختلف متفاوت است و سطح پایین آن، مهم ترین علامت کم خونی خواهد بود.
HEMOGLOBIN (G/DL) |
||
| AGE | MALE | FEMALE |
| > 65 years | ۱۲٫۶ – ۱۷٫۴ | ۱۱٫۷ – ۱۶٫۱ |
| ۴ ۵ – ۶۴ years | ۱۳٫۱ – ۱۷٫۲ | ۱۱٫۷ – ۱۶٫۰ |
| ۱۸ – ۴۴ years | ۱۳٫۲ – ۱۷٫۳ | ۱۱٫۷ – ۱۵٫۵ |
| ۱۲ – ۱۷ years | ۱۱٫۷ – ۱۶٫۶ | ۱۱٫۵ – ۱۵٫۳ |
| ۹ – ۱۱ years | ۱۲٫۰ – ۱۵٫۰ | ۱۲٫۰ – ۱۵٫۰ |
| ۶ months – 8 years | ۱۱٫۲ – ۱۴٫۱ | ۱۱٫۲ – ۱۴٫۱ |
| ۴ – ۵ months | ۱۰٫۳ – ۱۴٫۱ | ۱۰٫۳ – ۱۴٫۱ |
| ۲ – ۳ months | ۹٫۴ – ۱۳٫۰ | ۹٫۴ – ۱۳٫۰ |
| ۱ month | ۱۰٫۷ – ۱۷٫۱ | ۱۰٫۷ – ۱۷٫۱ |
| ۱۴ – ۳۰ days | ۱۳٫۴ – ۱۹٫۸ | ۱۳٫۴ – ۱۹٫۸ |
| ۰ – ۱۳ days | ۱۳٫۵ – ۲۰٫۵ | ۱۳٫۵ – ۲۰٫۵ |
تفسیر |
||
| تمام گلبول های قرمز حاوی هموگلوبین اند و این همان چیزی است که به آنها رنگ قرمز می دهد. مهم تر آنکه هموگلوبین مسئولیت حمل اکسیژن در خون را بر عهده دارد و اکسیژن را از هوای تنفسی در ریه ها گرفته و به تمام سلول های بدن تحویل می دهد. سپس به سمت ریه ها بازگشته و دی اکسید کربن سلول ها را به آنها می سپارد و باز هم اکسیژن تحویل می گیرد. سطح هموگلوبین در بدن یک فرد سالم در سن و جنس مختلف متفاوت است و سطح پایین آن، مهم ترین علامت کم خونی خواهد بود | ||
۴- هماتوکریت (Hct)
محدوده طبیعی: ۴۵ تا ۵۲ درصد برای آقایان و ۳۷ تا ۴۸ درصد برای خانم ها.
هماتوکریت شاخصی است که تعیین می کند چند درصد از کل حجم خون را گلبول های قرمز تشکیل داده اند. این عدد معمولا سه برابر عدد به دست آمده از هموگلوبین خواهد بود.
هماتوکریت شاخص بسیار قوی برای بررسی وضعیت کم خونی می باشد و طبیعتا هرچه کمتر باشد، به معنی کمتر بودن تعداد گلبول های قرمز و شدت کم خونی است.
HEMATOCRIT (%) |
||
| AGE | MALE | FEMALE |
| > 65 years | ۳۷ – ۵۱ | ۳۵ – ۴۷ |
| ۴۵ – ۶۴ years | ۳۹ – ۵۰ | ۳۵ – ۴۷ |
| ۱۸ – ۴۴ years | ۳۹ – ۴۹ | ۳۵ – ۴۵ |
| ۱۲ – ۱۷ years | ۳۵ – ۴۵ | ۳۴ – ۴۴ |
| ۹ – ۱۱ years | ۳۴ – ۴۳ | ۳۴ – ۴۳ |
| ۶ months – 8 years | ۳۱ – ۴۱ | ۳۱ – ۴۱ |
| ۴ – ۵ months | ۳۲ – ۴۴ | ۳۲ – ۴۴ |
| ۲ – ۳ months | ۲۸ – ۴۲ | ۲۸ – ۴۲ |
| ۱ month | ۳۳ – ۵۵ | ۳۳ – ۵۵ |
| ۱۴ – ۳۰ days | ۴۱ – ۶۵ | ۴۱ – ۶۵ |
| ۰ – ۱۳ days | ۴۱ – ۷۳ | ۴۱ – ۷۳ |
تفسیر |
||
| هماتوکریت شاخصی است که تعیین می کند چند درصد از کل حجم خون را گلبول های قرمز تشکیل داده اند. این عدد معمولا سه برابر عدد به دست آمده از هموگلوبین خواهد بود. هماتوکریت شاخص بسیار قوی برای بررسی وضعیت کم خونی می باشد و طبیعتا هرچه کمتر باشد، به معنی کمتر بودن تعداد گلبول های قرمز و شدت کم خونی است | ||
۵- متوسط حجم سلولی (MCV)
محدوده طبیعی: ۸۰ تا ۱۰۰ فمتولیتر
این عدد متوسط حجم گلبول های قرمز را نشان می دهد و یا متوسط فضایی که هر گلبول قرمز اشغال می کند. مقادیر غیرطبیعی MCV می تواند نشانگر کم خونی و یا سندرم خستگی مزمن باشد.
در نوعی از کم خونی که به دلیل کمبود اسید فولیک و یا کمبود ویتامین ب۱۲ ایجاد می شود، حجم گلبول های قرمز بیشتر شده و شاخص MCV از محدوده طبیعی بالاتر می رود.
اما در کم خونی فقر آهن وضعیت برعکس است و با کوچکتر شدن گلبول های قرمز و کاهش حجم آنها، شاخص MCV از محدوده طبیعی کمتر خواهد شد.
MCV (FL) |
||
| AGE | MALE | FEMALE |
| > 65 years | ۸۰ – ۱۰۰ | ۸۰ – ۱۰۰ |
| ۴۵ – ۶۴ years | ۸۰ – ۱۰۰ | ۸۰ – ۱۰۰ |
| ۱۸ – ۴۴ years | ۸۰ – ۹۹ | ۸۱ – ۱۰۰ |
| ۱۲ – ۱۷ years | ۷۷ – ۹۵ | ۷۳ – ۹۸ |
| ۹ – ۱۱ years | ۷۵ – ۸۷ | ۷۵ – ۸۷ |
| ۶ month s -8 years | ۶۸ – ۸۵ | ۶۸ – ۸۵ |
| ۴ – ۵ months | ۷۶ – ۹۷ | ۷۶ – ۹۷ |
| ۲ – ۳ months | ۸۴ – ۱۰۶ | ۸۴ – ۱۰۶ |
| ۱ month | ۹۱ – ۱۱۲ | ۹۱ – ۱۱۲ |
| ۰ – ۳۰ days | ۸۸ – ۱۴۰ | ۸۸ – ۱۴۰ |
تفسیر |
||
| این عدد متوسط حجم گلبول های قرمز را نشان می دهد و یا متوسط فضایی که هر گلبول قرمز اشغال می کند. مقادیر غیرطبیعی MCV می تواند نشانگر کم خونی و یا سندرم خستگی مزمن باشد. در نوعی از کم خونی که به دلیل کمبود اسید فولیک و یا کمبود ویتامین ب۱۲ ایجاد می شود، حجم گلبول های قرمز بیشتر شده و شاخص MCV از محدوده طبیعی بالاتر می رود. اما در کم خونی فقر آهن وضعیت برعکس است و با کوچکتر شدن گلبول های قرمز و کاهش حجم آنها، شاخص MCV از محدوده طبیعی کمتر خواهد شد | ||
۶- متوسط هموگلوبین سلولی (MCH)
محدوده طبیعی: ۲۷ تا ۳۲ پیکوگرم
این تست متوسط میزان هموگلوبین در یک گلبول قرمز را نشان می دهد. نتایج بسیار بالاتر از محدوده طبیعی، علامتی برای کمبود های تغذیه ای و نتایج بسیار پایین تر از این محدوده می توانند نشانگر کم خونی باشند.
MCH (PG) |
||
| AGE | MALE | FEMALE |
| > 65 years | ۲۷ – ۳۴ | ۲۷ – ۳۵ |
| ۴۵ – ۶۴ years | ۲۷ – ۳۵ | ۲۷ – ۳۴ |
| ۱۸ – ۴۴ years | ۲۷ – ۳۴ | ۲۷ – ۳۴ |
| ۱۲ – ۱۷ years | ۲۶ – ۳۲ | ۲۶ – ۳۴ |
| ۹ – ۱۱ years | ۲۶ – ۳۲ | ۲۶ – ۳۲ |
| ۶ months – 8 years | ۲۴ – ۳۰ | ۲۴ – ۳۰ |
| ۴ – ۵ months | ۲۵ – ۳۲ | ۲۵ – ۳۲ |
| ۲ – ۳ months | ۲۷ – ۳۴ | ۲۷ – ۳۴ |
| ۱ month | ۲۹ – ۳۶ | ۲۹ – ۳۶ |
| ۱۴ – ۳۰ days | ۳۰ – ۳۷ | ۳۰ – ۳۷ |
| ۰ – ۱۳ days | ۳۱ – ۳۷ | ۳۱ – ۳۷ |
تفسیر |
||
| این تست متوسط میزان هموگلوبین در یک گلبول قرمز را نشان می دهد. نتایج بسیار بالاتر از محدوده طبیعی، علامتی برای کمبود های تغذیه ای و نتایج بسیار پایین تر از این محدوده می توانند نشانگر کم خونی باشند | ||
۷- متوسط غلظت هموگلوبین در هر گلبول قرمز (MCHC)
محدوده طبیعی: ۲۸ تا ۳۶ درصد
تست MCHC متوسط غلظت هموگلوبین در مقداری مشخص از گلبول های قرمز را نشان می دهد. در این جا هم پایین بودن این شاخص را می توان به عنوان علامتی از کم خونی و بالا بودن آن را نشانه ای از کمبود های تغذیه ای در نظر گرفت.
MCHC (G/DL) |
||
| AGE | MALE | FEMALE |
| > 65 years | ۳۱ – ۳۶ | ۳۲ – ۳۶ |
| ۴۵ – ۶۴ years | ۳۲ – ۳۶ | ۳۱ – ۳۶ |
| ۱۸ – ۴۴ years | ۳۲ – ۳۷ | ۳۲ – ۳۶ |
| ۱۲ – ۱۷ years | ۳۲ – ۳۷ | ۳۲ – ۳۶ |
| ۶ months – 11 yrs | ۳۲ – ۳۷ | ۳۲ – ۳۷ |
| ۴ – ۵ months | ۲۹ – ۳۷ | ۲۹ – ۳۷ |
| ۲ – ۳ months | ۲۸ – ۳۵ | ۲۸ – ۳۵ |
| ۱ month | ۲۸ – ۳۶ | ۲۸ – ۳۶ |
| ۱۴ – ۳۰ days | ۲۸ – ۳۵ | ۲۸ – ۳۵ |
| ۰ – ۱۳ days | ۳۰ – ۳۶ | ۳۰ – ۳۶ |
تفسیر |
||
| تست متوسط غلظت هموگلوبین در مقداری مشخص از گلبول های قرمز را نشان می دهد. در این جا هم پایین بودن این شاخص را می توان به عنوان علامتی از کم خونی و بالا بودن آن را نشانه ای از کمبود های تغذیه ای در نظر گرفت | ||
۸- گستره توزیع گلبول های قرمز (RDW یا RCDW)
محدوده طبیعی: ۱۱ تا ۱۵ درصد
با این تست به شکل و اندازه گلبول های قرمز خون تا حدی پی خواهیم برد. بیماری های کبدی، کم خونی، کمبود های تغذیه ای و برخی اختلالات بالینی و بیماری ها قادر خواهند بود، این شاخص را به بالاتر یا پایین تر از محدوده طبیعی تغییر دهند.
RDW-CV (%) |
||
| AGE | MALE | FEMALE |
| All ages | ۱۱٫۶ – ۱۴٫۶ | ۱۱٫۶ – ۱۴٫۶ |
تفسیر |
||
| افزایش: شایعترین علت کم خونی ناشی از فقر آهن | ||
| کاهش: شایعترین علت تالاسمی مینور است | ||
| با این تست به شکل و اندازه گلبول های قرمز خون تا حدی پی خواهیم برد. بیماری های کبدی، کم خونی، کمبود های تغذیه ای و برخی اختلالات بالینی و بیماری ها قادر خواهند بود، این شاخص را به بالاتر یا پایین تر از محدوده طبیعی تغییر دهند | ||
۹- تعداد پلاکت ها (Platelet Count)
محدوده طبیعی: ۱۵۰۰۰۰ تا ۴۰۰۰۰۰ میلی لیتر
پلاکت ها کوچکترین سلول های خونی هستند که نقش مهمی در انعقاد خون دارند. کمتر و بیشتر بودن تعداد پلاکت ها می تواند خطرناک باشد و این اتفاقی است که در برخی بیماری ها رخ می دهد.
PLATELETS K/MCL |
||
| AGE | MALE | FEMALE |
| All ages | ۱۵۰ – ۴۴۰ | ۱۵۰ – ۴۴۰ |
تفسیر |
||
| پلاکت ها کوچکترین سلول های خونی هستند که نقش مهمی در انعقاد خون دارند. کمتر و بیشتر بودن تعداد پلاکت ها می تواند خطرناک باشد و این اتفاقی است که در برخی بیماری ها رخ می دهد | ||
۱۰- متوسط حجم پلاکتی (MPV)
محدوده طبیعی: ۷٫۵ تا ۱۱٫۵ فمتولیتر
این تست متوسط اندازه پلاکت ها را تعیین می کند. بالا بودن شاخص MPV به این معناست که پلاکت ها بزرگترند و این می تواند فرد را در خطر حملات قلبی قرار دهد.
پایین بودن MPV به معنای کوچکتر بودن پلاکت هاست و در این شرایط، فرد مستعد خونریزی خواهد بود.
MPV (MEAN PLATELET VOLUME) FL |
||
| AGE | MALE | FEMALE |
| All ages | ۹٫۴ – ۱۲٫۳ | ۹٫۴ – ۱۲٫۴ |
تفسیر |
||
| افزایش: بیماری میلوفیبروز – بالا بودن به این معنی است که پلاکت بزرگ است و خطر حملات قلبی افزایش پیدا می کند | ||
| کاهش: سرطان سینه – بیماری هوچکین – پایین بودن به این معنی است که پلاکت کوچک است و در این شرایط فرد مستعد خونریزی خواهد بود | ||
